Polska jako członek Unii Europejskiej jest zobowiązana do wdrażania dyrektyw wspólnotowych do prawa krajowego. Wyniki badań przeprowadzonych m.in. w Wielkiej Brytanii, Belgii, Holandii i Danii wskazują, iż niemal połowa aktów prawnych o kluczowym wpływie na przedsiębiorstwa i gospodarkę w tych państwach ma swoje źródło w regulacjach wspólnotowych.
Kluczowego znaczenia nabiera wypracowanie podejścia minimalizującego powstawanie dodatkowych obciążeń regulacyjnych, w szczególności obciążeń administracyjnych dla przedsiębiorców wynikających z wdrażania prawa wspólnotowego.
Usprawnienie wdrażania dyrektyw będzie wspierane przez wykorzystanie metodologii oceny skutków regulacji na etapie prac legislacyjnych w Unii Europejskiej. Celowość wykorzystywania OSR dla aktów wspólnotowych potwierdza praktyka kilku krajów (np. Wielka Brytania, Irlandia), które wykorzystują je jako punkt wyjścia do swoich analiz, koncentrując się jednak na specyfice krajowej.
Proces oceny propozycji prawa unijnego, podobnie jak w przypadku sporządzania OSR do projektów prawa krajowego, należy prowadzić na jak najwcześniejszym etapie prac legislacyjnych. Pierwsze działania powinny być podejmowane po ogłoszeniu nowych inicjatyw w tzw. Białych Księgach lub w programie prac legislacyjnych Komisji Europejskiej.
W przypadku aktów wspólnotowych zakres wpływu na treść regulacji jest ograniczony. Jednakże analiza kosztów-korzyści czy identyfikacja oraz porównywanie kilku opcji wdrożenia prawa wspólnotowego może dostarczyć argumenty przyczyniające się do zmiany decyzji w zakresie instrumentów realizacji danej polityki na poziomie wspólnotowym, a w konsekwencji krajowym.
Istotne jest także, aby już na tym etapie włączać w proces opiniowania aktów prawa wspólnotowego także partnerów społecznych. Zaletą konsultacji jest nie tylko możliwość spojrzenia na funkcjonowanie prawa unijnego z punktu widzenia podmiotów stosujących to prawo w praktyce, ale także pozyskania danych oraz wymiany informacji.
W momencie upowszechnienia się systemu OSR wykonywanego do krajowych aktów prawnych planowane jest wprowadzenie kolejnego instrumentu poprawy jakości prawa – OSR dla analizy propozycji aktów prawa wspólnotowego. OSR wykonany dla projektu aktu wspólnotowego będzie wspomagał sformułowanie i merytoryczne uzasadnienie stanowiska negocjacyjnego. Wyniki OSR mogą być wykorzystywane w pracach grup roboczych Rady Unii Europejskiej oraz do wpływania na kierunek debaty w Parlamencie Europejskim. Dodatkową zaletą przeprowadzania takich ocen będzie wskazywanie najefektywniejszych sposobów wdrożenia prawa wspólnotowego w prawie krajowym. Umożliwi to również określenie w jakich sytuacjach wprowadzenie nadmiernej regulacji np. w postaci gold- platingu może być uzasadnione.
Poprawa implementacji prawa wspólnotowego na poziomie krajowym stanowi jeden z istotnych elementów inicjatywy Better Regulation. Nieprawidłowa transpozycja dyrektyw przynosi szkody przedsiębiorstwom i obywatelom, ponieważ często w ten sposób nałożone zostają na nich niepotrzebne obciążenia regulacyjne. Do efektywnego wdrażania dyrektyw wspólnotowych przyczynić ma się poszerzenie systemu OSR o aspekty dotyczące prawa wspólnotowego. Niezbędne wydaje się przeprowadzanie analiz wdrażanych aktów normatywnych mających istotne znaczenie dla rozwoju przedsiębiorczości i poprawy konkurencyjności w Polsce.
Podstawą działania będzie identyfikacja i wyeliminowanie przypadków nadmiernego wdrażania dyrektyw unijnych, które pojawiły się w fazie prac nad projektem aktu krajowego, przy wykorzystaniu tabel zbieżności. Szczególna uwaga zostanie zwrócona na zjawiska takie jak:
- Nadmierne wdrażanie prawa wspólnotowego tzw. gold-plating –występujący, gdy krajowe przepisy nakładają na przedsiębiorców większe rygory, niż wynika to z przepisów wspólnotowych np. ustalają dodatkowe sankcje, rozszerzają zapisy prawne ponad proponowane przez Unię Europejską minimum, wcześniej wdrażają niektóre obowiązki lub zwiększają ich częstotliwość,
- Podwójne normowanie tzw. double-banking – określające sytuację, w której regulacja wspólnotowa dotyczy tej samej dziedziny, co obowiązująca już regulacja krajowa. Jednak zakres i sposób normowania w przepisach wspólnotowych i krajowych nie są spójne np. przepisy krajowe nie są precyzyjnie ukierunkowane na cel wyznaczony przez Unię Europejską. Ponadto są źródłem dodatkowych kosztów regulacyjnych, w szczególności administracyjnych dla przedsiębiorców,
- Niejednoznaczne regulacje tzw. regulatory creep – określające sytuację, w której przepisy prawa są niejasne i prowadzą do pomieszania „miękkich” standardów i obowiązków regulacyjnych lub administracyjnych. Takie niejasności powodują dodatkowe koszty i generują niepewność po stronie przedsiębiorców co do ustawowego lub dobrowolnego charakteru przepisów.
Źródło: materiały pochodzą ze strony Ministerstwa Gospodarki (mg.gov.pl)
Dworzycki Jacek
Fot: sxc.hu
